Hieronder staan vragen over benzodiazepines die in de praktijk veel gesteld worden.
Staat je vraag er niet bij?
Staat je vraag er niet bij en denk je dat je vraag voor meer mensen belangrijk is? Stuur dan je vraag naar info@kenmed.nl.
We gebruiken hierbij verschillende begrippen: ‘verslaving’ en ‘tolerantie’. Die twee begrippen betekenen niet hetzelfde.
Tolerantie betekent dat je lichaam gewend raakt aan de werking van een benzo. Om hetzelfde effect te bereiken heb je dan steeds meer nodig. Dat gebeurt vooral als je een benzo slikt bij slaapproblemen; je merkt steeds minder slaperigheid van dezelfde dosering en hebt dan steeds meer nodig voor hetzelfde effect. Daarom moet je benzo’s dan maar kort (maximaal enkele weken) gebruiken. Bij angstklachten treedt tolerantie niet op. Dan kun je benzo’s soms langer gebruiken.
Als je lichaam gewend is aan een benzo, kun je klachten krijgen als je plotseling stopt met slikken. Voorbeelden van deze klachten zijn: moeilijk slapen, hartkloppingen, onrust, angst of nachtmerries. Deze klachten heten ontwenningsverschijnselen. Ze gaan vanzelf weer over. Als de dosering van de benzo langzaam wordt verlaagd, lukt het meestal goed om er mee te stoppen.
Bij een kleine minderheid (2-10%) kan verslaving aan benzodiazepinen ontstaan. Die kans hebben vooral mensen met een verslaving aan een ander middel (zoals alcohol of drugs).
De volgende signalen kunnen wijzen op een verslaving aan benzodiazepinen:
Stoppen met benzo’s moet je altijd doen in overleg met een arts. Dat kan prima je huisarts zijn. Wees daarbij eerlijk over je gebruik, ook als je een hogere dosering neemt is dan eigenlijk was voorgeschreven. Of als je op een andere manier aan benzo’s gekomen bent dan via de ‘officiële’ weg. Een goede arts zal je hierover niet veroordelen maar begrip tonen en samen met jou naar een oplossing zoeken om ermee te stoppen.
Het ideale tijdstip om je benzo in te nemen hangt af van de reden waarom je de benzo slikt. Bij slaapproblemen is de ideale tijd van inname 30 tot 60 minuten voor je gaat slapen. Bij angstklachten kan het verstandig zijn het middel op vaste tijdstippen van de dag in te nemen. Bij een paniekaanval kan het helpen om een benzo te slikken als een aanval zich aandient. In alle gevallen is het verstandig met je arts te bespreken wanneer je het middel het beste kunt innemen.
De ideale dosering hangt af van de reden waarom de benzo is voorgeschreven. Ook verschilt de dosering per middel. Je arts zal samen met jou een ideale dosering vaststellen. Als je meer gebruikt dan de gebruikelijke dosering kan stoppen moeilijker zijn.
Zie hiervoor de vraag: ‘zijn benzodiazepinen verslavend?’
Als je bij slaapproblemen benzo’s alleen af en toe gebruikt (bijvoorbeeld elke derde nacht) raakt je lichaam er minder snel aan gewend.
Meer lezen? Op de website van thuisarts staan goede adviezen.
Bij slaapproblemen kunnen benzo’s alleen tijdelijk helpen. Het is daarom belangrijk om de oorzaak van de slaapproblemen aan te pakken en te zorgen voor een goede ‘slaaphygiëne’. De website van thuisarts heeft goede informatie met tips voor betere slaap.
Op deze website kun je trainingen doen om beter te gaan slapen.
Niet kunnen slapen kan heel vervelend zijn. Zoek opnieuw contact met je (huis)arts als het probleem blijft.
Benzo’s onderdrukken angst en ze zorgen er soms voor dat je geheugen minder goed werkt. Daardoor kan psychotherapie (bijv. exposuretherapie of EMDR) ook minder goed werken. Daarom mag je bij sommige vormen van psychotherapie geen benzo’s gebruiken.
Onverwacht agressief of impulsief gedrag door benzo’s heet: een paradoxale reactie. Er kan dan sprake zijn van rusteloosheid, prikkelbaarheid, agressie, woede-uitbarstingen, nachtmerries, hallucinaties.
Er is in de maatschappij veel aandacht voor deze ‘paradoxale reacties’. Maar in onderzoek is er weinig bewijs voor gevonden. Het is in elk geval heel erg zeldzaam. Minder dan 1% van de mensen die benzo’s gebruiken heeft last van prikkelbaarheid of agitatie. Daarmee is er weinig verschil met groepen mensen die geen benzo gebruiken. Het is dus maar de vraag in hoeverre deze verschijnselen door benzo’s komen.
Overleg altijd met je (huis)arts als je een benzo nodig denkt te hebben of als je er juist mee zou willen stoppen. Een second opinion voor een persoonlijk advies over benzodiazepinen is altijd mogelijk. Er zijn verschillende GGZ instellingen en academische ziekenhuizen waar dat kan, bijvoorbeeld bij het UMC Utrecht, het Leids Universitair Medisch Centrum of het UMC Amsterdam.
Zorgverzekeraars willen dat zorg betaalbaar blijft, terwijl de kwaliteit gelijk blijft. Dit doen ze bijvoorbeeld door van een flink aantal medicijnen alleen de goedkopere variant te betalen. Dit heet het ‘preferentiebeleid’.
Je kan daardoor soms van de apotheek medicijnen krijgen die mogelijk in een ander doosje zitten dan je gewend bent. Ook het medicijn zelf kan een andere vorm en kleur hebben. Maar de werkzame stof en de sterkte zijn precies hetzelfde als van het medicijn dat je al gebruikt.
De apotheek voert hiermee het beleid van de zorgverzekeraar uit. Ben je het daar niet mee eens, dan kan je een klacht indienen bij de zorgverzekeraar. De adviserende arts van je zorgverzekeraar beoordeelt de klacht en neemt daarvoor zo nodig contact op met de voorschrijvend arts en/of de apotheker.
Je kunt onder meer gratis en anoniem hulp en advies vragen bij een professionele hulpverlener van MIND Korrelatie. Ga naar www.mindkorrelatie.nl voor meer informatie.